Mụn đầu đen: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, cách trị tận gốc và ngăn ngừa tái phát

1. Mụn đầu đen là gì?

Mụn đầu đen là gì và tại sao lại xuất hiện mụn đầu đen?

Mụn đầu đen là những mụn nhỏ xuất hiện trên da của bạn do nang lông bị tắc. Những vết mụn này được gọi như vậy vì bề mặt bên ngoài của mụn có màu tối hoặc đen.

Loại mụn này là một loại mụn dạng nhẹ thường xuất hiện trên mặt, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận cơ thể khác như lưng, ngực, cổ, cánh tay và vai.

2. Nguyên nhân xuất hiện?

Mụn đầu đen hình thành khi một lỗ chân lông hoặc nang lông bị tắc. Mỗi nang lông chứa một sợi lông và một tuyến bã nhờn sản xuất dầu riêng biệt. Dầu này, được gọi là bã nhờn, giúp giữ cho làn da của bạn luôn mềm mại.

Các tế bào da chết và dầu nếu bị tích tụ quá nhiều trong nang lông sẽ tạo ra một vết sưng gọi là comedo. Nếu phần da trên vết sưng đóng lại và mụn ở bên dưới thì đó được gọi là mụn đầu trắng.

Trong khi nếu là mụn hở thì sẽ chuyển sang màu đen vì bị oxy hoá khi tiếp xúc với không khí và chúng ta gọi đó là mụn đầu đen.

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện của mụn đầu đen và mụn trứng cá gồm:

• Da sản xuất quá nhiều dầu
• Sự tích tụ của vi khuẩn Propionibacterium acnes trên da
• Tế bào chết không được loại bỏ thường xuyên dẫn đến kích thích nang lông 
• Sự thay đổi về nội tiết tố gây ra sự gia tăng sản xuất dầu trong các giai đoạn như tuổi dậy thì, trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc trong khi uống thuốc tránh thai
• Dùng một số loại thuốc có chứa corticosteroid, lithium hoặc androgen

Ngoài ra nhiều người cũng cho rằng nguyên nhân gây ra loại mụn này còn là do chế độ ăn uống. Các sản phẩm như sữa hoặc các loại thực phẩm làm tăng lượng đường trong máu như carbohydrate có thể đóng góp một phần trong nguyên nhân gây mụn đầu đen. 

3. Dấu hiệu để nhận biết 

Vì màu sắc đặc trưng có thể dễ dàng nhận thấy mụn đầu đen khi chúng xuất hiện trên da. Ngoài ra nó còn trở nên đặc trưng với kết cấu hơi nổi lên trên da nhưng nhỏ hơn so với mụn nhọt. 

Mụn có thể xuất hiện trên vùng chữ T, má và các khu vực khác nơi có tuyến bã nhờn. Chúng không gây tổn thương viêm, cũng không bị nhiễm trùng như mụn nhọt vì vậy bạn sẽ không cảm thấy đau khi các mụn này xuất hiện trên da của mình.

Mụn có thể được phát hiện ngay trên bề mặt da của bạn một cách nhanh chóng nhờ các đặc điểm dễ nhận biết của mình. Không xử lý chúng trong giai đoạn đầu có thể khiến khuôn mặt bạn bị nám.

4. Những cách trị mụn đầu đen hiệu quả nhất

Vậy làm thế nào để hết mụn đầu đen? Mặc dù là một trình trạng mụn nhẹ, không gây đau đớn như các loại mụn nhọt nhưng loại mụn này vẫn ảnh hưởng đến ngoại hình và thậm chí nếu để lâu có thể dẫn đến nám.

Vì vậy điều trị là điều cần thiết. Dưới đây là những cách trị mụn đầu đen tận gốc hiệu quả mà bạn nên tham khảo.

4.1 Thuốc bôi không kê đơn 

Sử dụng các mỹ phẩm và kem trị mụn đầu đen kê đơn là cách trị mụn đầu đen hiệu quả và đơn giản nhất

Cách trị mụn đầu đen đầu tiên và dễ dàng nhất là các loại mỹ phẩm hoặc thuốc trị mụn không kê đơn (OTC- over the counter).

Bạn nên lựa chọn các loại sữa rửa mặt, kem tẩy da chết hay các loại thuốc trị mụn được bán sẵn tại các hàng thuốc, cửa hàng tạp hóa và sàn thương mại điện tử mà không cần toa bác sĩ.

Những loại thuốc và mỹ phẩm này có thể có nhiều dạng như dạng kem, gel hay pad và được sử dụng trực tiếp lên da của bạn.

Các loại mỹ phẩm và thuốc này phần lớn chứa các thành phần như axit salicylic, benzoyl peroxide và resorcinol. Chúng có tác dụng điều trị loại mụn này nhờ tiêu diệt vi khuẩn, làm khô dầu thừa và loại bỏ các tế bào da chết.

4.2 Thuốc kê theo toa

Nếu tình trạng mụn nghiêm trọng và khó giải quyết hơn bạn có thể tìm đến bác sĩ và các loại kem trị mụn đầu đen kê đơn

Nếu phương pháp điều trị bằng mỹ phẩm và thuốc bôi không kê đơn không có tác dụng cải thiện thì có thể tìm đến phương pháp mạnh hơn bằng cách đi khám và sử dụng các loại thuốc kê theo đơn của bác sĩ.

Các loại thuốc kê theo toa thường chứa Vitamin A giúp ngăn chặn sự tích tụ trong nang lông đồng thời thúc đẩy quá trình tái tạo da mới và đào thải da cũ diễn ra nhanh hơn. Những loại thuốc này cũng được sử dụng bôi trực tiếp lên da.

Thành phần chính của chúng có thể bao gồm các chất như tretinoin, tazarotene hoặc adapalene.

Ngoài ra các sĩ cũng có thể kê toa với một số loại thuốc bôi khác có chứa benzoyl peroxide và kháng sinh trong trường hợp bạn không chỉ có mụn đầu đen mà còn nổi mụn trứng cá, đầu trắng…sẽ đặc biệt hữu ích.

4.3 Lấy mụn truyền thống chuyên nghiệp

Lấy mụn và một cách nhanh chóng và hiệu quả nhưng cần được thực hiện bởi những người được đào tạo chuyên nghiệp

Một cách trị mụn hiệu quả khác bạn có thể lựa chọn là cách lấy mụn truyền thống chuyên nghiệp. Với phương pháp này, các bác sĩ hoặc các chuyên gia da liễu sẽ sử dụng một dụng cụ đặc biệt gọi là round loop extractor (dụng cụ lấy mụn đầu tròn).

Sau khi mở một lỗ nhỏ trên mụn, bác sĩ hoặc chuyên gia sẽ tạo lực bằng dụng cụ lấy mụn để đẩy nhân mụn ra.

Bạn không nên tự ý lấy mụn đầu đen nói riêng hay bất kỳ loại mụn nào nói chung tại nhà; vì chúng có thể khiến tình trạng mụn trở nên tệ hơn hoặc tổn thương da vĩnh viễn.

• Microdermabrasion (Phương pháp siêu mài mòn da)

Cũng như lấy mụn phương pháp siêu mài mòn da Microdermabrasion cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp

Khi điều trị mụn bằng phương pháp này, các bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu sẽ sử dụng một dụng cụ đặc biệt để chà và hút đi lớp da chết và bụi bẩn ngoài cùng trên da của bạn.

Cách chà này giúp loại bỏ lớp mụn nông và bụi bẩn tích tụ gây ra mụn. Ngoài ra, kỹ thuật này cũng có thể làm giảm sự xuất hiện của các lỗ chân lông to.

Đây là phương pháp tẩy da chết sâu hơn so với các tẩy tế bào chết thông thường và các sản phẩm tẩy da chết không kê đơn khác.

• Thay da sinh học

Bạn có thể tự thực hiện thay da sinh học với những mỹ phẩm thông thường tuy nhiên với những sản phẩm có cường độ mạnh cần sự thực hiện của chuyên gia

Thay da sinh học cũng là một cách loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa và tế bào chết tích tụ trên da hiệu quả nhờ đó ngăn ngừa các nguyên nhân gây ra mụn đầu đen.

Với phương pháp này, một dung dịch hóa học mạnh sẽ được áp dụng lên da. Theo thời gian, các lớp trên cùng của da sẽ bong ra, để lộ lớp da mịn màng hơn bên dưới.

Các sản phẩm thay da sinh học thông thường được bán khá phổ biến, nổi tiếng nhất có thể kể đến The Ordinary AHA 30% + BHA 2% Peeling Solutio. Trong khi đó các sản phẩm thay da sinh học mạnh hơn cần được thực hiện bởi các bác sĩ da liễu hoặc các chuyên gia chăm sóc da khác.

• Laser và liệu pháp ánh sáng 

Một phương pháp khác cho mụn đầu đen và các loại mụn khác là liệu pháp laser

Phương pháp trị liệu bằng laser và ánh sáng sử dụng những chùm ánh sáng cực nhỏ để hạn chế sản xuất dầu và tiêu diệt vi khuẩn trên da nhờ đó tiêu diệt mụn đầu đen và mụn trứng cá mà không làm hỏng các lớp trên cùng của da.

4.3 Một số công thức trị mụn đầu đen tại nhà 

Ngoài các phương pháp trên nếu bạn muốn trị mụn theo những cách tự nhiên thì các cách trị mụn đầu đen tại nhà sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên dưới đây là lựa chọn để tham khảo.

Nếu bạn muốn tìm cách trị mụn đầu đen thiên nhiên và an toàn hơn thì những công thức tự nhiên sẽ là lựa chọn phù hợp

• Cách trị mụn đầu đen hiệu quả với dầu cây trà

Dầu cây trà có đặc tính chống nhiễm khuẩn hiệu quả, nó có thể được sử dụng tại chỗ để giảm các tổn thương không viêm trên da của bạn. Nhờ đó dầu cây trà thường được sử dụng để loại bỏ mụn đầu đen tại nhà.

Nguyên liệu cần thiết

2-3 giọt dầu cây trà

Dầu nền (dầu dừa, dầu hạnh nhân…)

Cách thực hiện

Cho dầu cây trà và dầu nền vào một bát nhỏ trộn đều. 

Sau đó sử dụng bông hoặc bông tẩy trang thấm và thoa hỗn hợp dầu đều lên da.

Mức độ thường xuyên 

Thực hiện cách trị mụn này 3-4 lần mỗi ngày.

• Cách trị mụn đầu đen tại nhà bằng dâu tây

Dâu tây là nguồn chứa giàu vitamin C/Axit Ascorbic. Vitamin C giúp giữ cho làn da ngậm nước và dưỡng ẩm hiệu quả nhờ đó hạn chế da sản xuất nhiều dầu, bã nhờn giúp làm giảm sự xuất hiện của mụn đầu đen.

Nguyên liệu cần thiết

2-3 quả dâu tây

½ muỗng cà phê mật ong

½ muỗng cà phê nước cốt chanh

Cách thực hiện

Sơ chế sau đó nghiền nhuyễn dâu tây bằng máy xay. Tiếp theo thêm nước cốt chanh và mật ong vào bát đựng dâu tây để tạo thành hỗn hợp sệt.

Thoa mặt nạ trị mụn đầu đen dâu tây lên da.

Để yên mặt nạ trên da trong khoảng 15-20 phút trước khi bạn rửa sạch với nước lạnh.

Mức độ thường xuyên 

Thực hiện cách điều trị mụn tại nhà này khoảng 2-3 lần một tuần.

• Cách trị mụn đầu đen tận gốc với quế

Chất cinnamaldehyde trong quế có thể giúp tăng tổng hợp collagen, từ đó se khít lỗ chân lông trên da của bạn khiến bụi bẩn, da chết và bã nhờn không có cơ hội tích tụ nhờ đó giảm số lượng mụn đầu đen.

Nguyên liệu cần thiết

1 muỗng nước cốt chanh

1 muỗng canh bột quế

Cách thực hiện

Cho bột quế và nước chanh vào một bát nhỏ rồi trộn đều lên với nhau.

Bôi đều hỗn hợp vừa trộn lên khu vực có mụn muốn điều trị.

Để yên khoảng 20 phút sau đó rửa sạch với nước lạnh.

Mức độ thường xuyên 

Bạn có thể thực hiện công thức điều trị mụn này khoảng 2-3 lần một tuần.

Chú ý

Nước chanh có thể gây ra cảm giác hơi rát cho da vì nồng độ axit cao chứa trong chanh. Vì vậy để an toàn bạn nên sử dụng một chút lên tay để xem phản ứng trước khi thoa lên mặt.

• Cách trị mụn đầu đen từ dầu dừa

Dầu dừa có đặc tính giữ ẩm. Điều này có thể giúp làm giảm da khô và hạn chế tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông do các tế bào da chết và khô gây ra. Ngoài ra, axit lauric trong dầu dừa cũng có thể ngăn ngừa sự xuất hiện của mụn trứng cá.

Tuy nhiên nếu bạn sở hữu một làn da dầu và dễ bị mụn bạn không nên sử dụng cách trị mụn đầu đen này vì nó dễ khiến lỗ chân lông bị tắc, khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. 

Nguyên liệu cần thiết

1 muỗng cà phê dầu dừa nguyên chất

Cách thực hiện

Thoa một muỗng cà phê dầu dừa nguyên chất lên vùng da bị mụn.

Chờ cho đến khi dầu dừa được hấp thụ hoàn toàn vào da của bạn.

Mức độ thường xuyên 

Lặp lại 2 lần mỗi ngày cho đến khi mụn đầu đen biến mất.

• Cách trị mụn đầu đen hiệu quả với nha đam

Nha đam nổi tiếng với tính chất giữ ẩm. Nha đam cũng chứa kẽm giúp se khít lỗ chân lông và saponin làm sạch da. Tất cả những đặc tính này kết hợp lại giúp nha đam trở thành một nguyên liệu tự nhiên có khả năng ngăn ngừa loại mụn này một cách hiệu quả.

Nguyên liệu cần thiết

½ muỗng cà phê gel nha đam

Cách thực hiện

Thoa gel nha đam lên các khu vực dễ bị mụn đầu đen và để qua đêm.

Rửa sạch nha đam với nước khi bạn thức dậy vào sáng hôm sau.

Mức độ thường xuyên 

Lặp lại điều này mỗi ngày cho đến khi mụn đầu đen biến mất.

Ngoài một số công thức này còn rất nhiều công thức điều trị mụn đầu đen thiên nhiên tại nhà khác mà bạn có thể thử nghiệm.

Tuy nhiên bạn cần nhớ rằng những phương pháp này sẽ tốn thời gian để có hiệu quả vì vậy yêu cầu sự kiên trì và trong một số trường hợp với những loại mụn sâu dưới da thì cách thiên nhiên sẽ ít có hiệu quả.

5. Làm thế nào để ngăn ngừa mụn đầu đen tái phát?

Những cách trị mụn đầu đen tận gốc và tại nhà trên có thể giúp bạn loại bỏ mụn tuy nhiên chúng vẫn có thể quay trở lại. Vì vậy bạn cần chú ý chăm sóc da để ngăn ngừa mụn tái phát. 

Dù đã trị được mụn đầu đen bạn vẫn cần chăm sóc da để duy trì kết quả mà mình đạt được

• Sử dụng các sản phẩm không gây mụn: Các mỹ phẩm không gây mụn (được ghi trên sản phẩm là Noncomedogenic) không làm tắc lỗ chân lông. Vì vậy khi tìm mua mỹ phẩm các bạn nên chú ý chọn mua những sản phẩm có ghi Noncomedogenic.

• Tẩy trang trước khi đi ngủ: Làm sạch da vào ban đêm giúp loại lớp trang điểm và bụi bẩn cả ngày bám trên da. Nếu không tẩy trang cẩn thận các chất này sẽ tích tụ lại trên da và trở thành nguyên nhân gây ra nhiều loại mụn.

• Thường xuyên giặt vỏ gối và ga giường: Trong vỏ gối và ga chứa rất nhiều bụi bẩn, dầu thừa, da chết từ cơ thể của chúng ta. Khi ngủ trên ga gối bẩn da của chúng ta sẽ dễ bị mụn. Vì thế, bạn nên giặt vỏ gối, ga giường một tuần một lần để loại bỏ vi khuẩn và dầu bám trên đó. 

• Sử dụng mỹ phẩm chứa axit salicylic: Axit salicylic có tác dụng loại bỏ các bào da chết tích tụ trong lỗ chân lông của bạn, làm thông thoáng lỗ chân lông nhờ đó làm giảm khả năng xuất hiện mụn trên da. Tốt nhất bạn nên chọn một trong các loại sản phẩm sữa rửa mặt, toner hoặc kem dưỡng ẩm có chứa axit salicylic để sử dụng. Tuy nhiên chỉ nên chọn 1 trong các sản phẩm có chứa SA bởi nếu dùng nhiều da bạn sẽ bị khô.

• Sản phẩm chứa axit glycolic: Sử dụng thường xuyên sản phẩm chứa axit glycolic có thể giúp các tế bào da chết bong khỏi da bạn một cách tự nhiên đồng thời ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc. Các sản phẩm chứa chất này thường là kem dưỡng ẩm và kem trị mụn không kê đơn.

• Không lạm dụng các sản phẩm trị mụn: Sử dụng quá nhiều sản phẩm chứa axit salicylic, lưu huỳnh và các sản phẩm trị mụn có chứa peroxit peroxide; hoặc kết hợp quá nhiều sản phẩm trị mụn như những sản phẩm đã được nêu bên trên có thể làm khô da bạn. Trớ trêu thay, điều này có thể làm lỗ chân lông của bạn chuyển sang chế độ rối loạn; khiến cho da phải sản sinh nhiều bã nhờn để hydrat hóa làn da của bạn; gây ra nhiều mụn hơn.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Mặc dù dầu mỡ, thức ăn béo không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra mụn trứng cá; thì việc ăn một chế độ ăn uống cân bằng rất quan trọng đối với sức khỏe làn da tổng thể của bạn. Uống nhiều nước cũng có thể giúp cân bằng bã nhờn; và hỗ trợ quá trình thay đổi tế bào da.

6. Những câu hỏi thường gặp về mụn đầu đen

Cùng giải đáp một số vấn đề thắc mắc của các bạn về mụn đầu đen nhé!

• Mụn đầu đen và mụn đầu trắng có gì khác nhau?

Mụn đầu đen và mụn đầu trắng có nguyên nhân gây ra tương tự nhau; bởi các tế bào da chết và dầu nhờn làm tắc nghẽn lỗ chân lông trên da của bạn. Sự khác biệt là mụn đầu đen được hình thành khi lỗ chân lông vẫn mở và bị oxy hoá thành màu đen.

Trong khi mụn đầu trắng xảy ra khi lỗ chân lông bị đóng kín. Về mặt y học, mụn đầu đen được gọi là mụn trứng cá hở; trong khi mụn đầu trắng được gọi là mụn trứng cá kín.

Sự khác biệt rõ ràng nhất giữa hai loại đó là mụn đầu đen có bề ngoài màu nâu sẫm trong khi mụn đầu trắng có màu hơi vàng.

• Chăm sóc da như thế nào trước và sau khi lấy mụn đầu đen?

Thông thường, để loại bỏ mụn đầu đen; bạn nên xông hơi mặt trong 5 phút hoặc đắp khăn ấm và ẩm lên mặt. Bước này giúp các lỗ chân lông được mở rộng tạo điều kiện loại bỏ mụn dễ dàng.

Sau đó khi mụn đã được lấy ra bạn phải rửa mặt bằng nước lạnh; để lỗ chân lông nhanh chóng se lại và dưỡng ẩm cho da.

• Cách trị mụn đầu đen bằng kem đánh răng có hiệu quả không?

Bạn có thể sử dụng các loại kem đánh răng bạc hà để loại bỏ loại mụn này. Thành phần bạc hà trong kem đánh răng có thể giúp làm thông thoáng lỗ chân lông bị tắc và làm sạch sâu.

Chú ý thoa đá lạnh lên mặt sau khi sử dụng kem đánh răng; để loại bỏ mụn giúp lỗ chân lông se khít lại.

• Chất trắng ra khỏi mụn  khi lấy mụn là gì?

Khi có mụn, các lỗ chân lông trên da của bạn chứa đầy các tế bào da khô, da chết cùng với dầu bã nhờn. Vì vậy khi lỗ chân lông mở và các chất tích tụ này được đưa ra; thì chúng sẽ bị oxy hóa và tạo thành những chất màu trắng mà bạn nhìn thấy.

• Mụn đầu đen chỉ có trên mặt?

Loại mụn này có thể xuất hiện ở bất cứ vùng nào của cơ thể có tuyến bã nhờn – như mặt, cổ, lưng, ngực, cánh tay, v.v.

• Các sản phẩm tốt nhất cho mụn đầu đen là gì?

Bạn có thể lựa chọn các loại mỹ phẩm như sữa rửa mặt hoặc tẩy tế bào chết được khuyên dùng riêng cho mụn. Ngoài ra các loại kem trị mụn đầu đen không kê đơn được bác sĩ và chuyên gia gợi ý cũng là một lựa chọn có thể tham khảo.

Các sản phẩm này tốt nhất chứa những chất có tác dụng loại bỏ mụn đã được nêu bên trên.

• Mụn đầu đen nên ăn gì và không ăn gì?

Những thực phẩm được tinh chế hoặc chế biến, các sản phẩm từ sữa, đồ uống ngọt nhân tạo và thực phẩm giàu axit béo omega-3; có thể làm tăng sản xuất bã nhờn trên da của bạn. Do đó làm tăng nguy cơ bị mụn.

Vì vậy bạn nên tránh các loại thực phẩm này; thay vào đó là một chế độ ăn uống xanh hơn, tốt cho sức khỏe và làn da hơn.

• Sản phẩm lột mụn đầu đen có thực sự hiệu quả?

Các sản phẩm lột mụn có tác dụng bởi mụn đầu đen là mụn hở; do đó khi dán lột mụn lên da chúng sẽ dính vào mụn và lôi chúng ra ngoài. Tuy nhiên, đây không phải là giải pháp lâu dài; vì nó chỉ làm giảm tạm thời sự xuất hiện của mụn.

Tốt nhất vẫn là cách chăm sóc da giúp loại bỏ dầu thừa và da chết tích tụ; là nguyên nhân gây ra mụn.

• Nếu không tìm cách trị mụn đầu đen thì có ảnh hưởng gì không?

Đôi khi, cơ thể bạn có thể loại bỏ mụn đầu đen một cách tự nhiên; sau vài tuần các mụn này xuất hiện. Tuy nhiên cũng giống như các loại mụn nhọt; mụn đầu đen ảnh hưởng khá nhiều đến ngoại hình của chúng ta.

Ngoài ra nếu mụn đầu đen tồn tại lâu và không được đào thải hay loại bỏ; chúng có thể gây ra nám.  

• Nặn mụn đầu đen có gây hại cho da không?

Nặn mụn đầu đen có thể gây tổn thương cho lỗ chân lông của bạn. Nếu có vi khuẩn có trong thành lỗ chân lông; việc nặn có thể có nguy cơ lây lan vi khuẩn sang các mô xung quanh; khiến mụn lan tràn hay thậm chí gây ra mụn trứng cá.

Trong trường hợp bạn nặn mụn thành công da bạn có thể sẽ bị tổn thương vĩnh viễn; do lỗ chân lông không kịp se khít sau khi lấy mụn tạo ra các vết rỗ trên da. 

Mụn đầu đen có thể cứng đầu nhưng không phải là không thể loại bỏ. Hãy thử những cách trị mụn đầu đen tại nhà mà chúng tôi đã gợi ý bên trên; trong vòng 6 tuần.

Nếu không có tiến triển bạn có thể nghĩ đến việc thăm khám chuyên nghiệp. Chúc bạn sớm loại bỏ được mụn đầu đen “đáng ghét”; và sở hữu làn da láng mịn không tì vết nhé!